-
Książki: “Ucieczka z Sobiboru”
„Ma pan bujną wyobraźnię. Nigdy nie słyszałem o Sobiborze, a tym bardziej o buncie tamtejszych więźniów” – takie, bardzo bolesne, słowa usłyszał Toivi Blatt, kiedy w 1957 roku w Izraelu pokazał rękopis swoich wojennych wspomnień byłemu więźniowi Auschwitz. Z tego powodu, i kilku podobnych, Blatt długo zwlekał z publikacją „Ucieczki z Sobiboru”. Historia Toiviego Blatta rozpoczyna się w niewielkim miasteczku – Izbicy. Kiedy wybuchła wojna, Blatt był 12-letnim chłopcem. I o swoich wojennych przeżyciach opowiada właśnie z perspektywy chłopca… który musiał bardzo szybko dorosnąć. Wojna, Niemcy, Rosjanie, ale niestety również i polscy sąsiedzi, nie szczędzili Blattowi i jego rodzinie cierpienia. Rodzice i młodszy brat Toiviego zginęli w komorach gazowych Sobiboru.…
-
Książki: “Ostateczne rozwiązanie. Losy Żydów w latach 1933-1949”
“Ostateczne rozwiązanie. Losy Żydów w latach 1933-1949” (autor: David Cesarani) – jest to ogromna (dosłownie, książka liczy 1104 strony) monografia poświęcona historii Holocaustu, począwszy od pierwszych prześladowań Żydów tuż po dojściu Hitlera do władzy, aż po powojenne losy ocalałych z Zagłady. Cesarani nazywa Holocaust “wojną Hitlera z Żydami” i stara się ukazać jak najwięcej aspektów tej wojny, zarówno historycznych, jak i na przykład socjologicznych czy gospodarczych. Książka rzuca nowe spojrzenie na wiele kwestii, przełamuje pewne stereotypy, niweluje krążące od lat w powszechnej świadomości, czy nawet historiografii, mity oraz przekłamania. Ciekawy jest również wątek relacji między Żydami z Europy wschodniej, a Żydami z Europy zachodniej. Autor zresztą odnosi się do wielu…
-
Książki: “Lalkarz z Krakowa”
„Lalkarz z Krakowa” – książka o Holocauście przeznaczona dla młodszych czytelników. Opowiada o przyjaźni krakowskiego Lalkarza – dobrego czarodzieja, magicznej lalki Karoliny, która uciekła do ludzkiego świata z ogarniętej wojną krainy lalek oraz żydowskiej dziewczynki imieniem Rena, którą samotnie wychowuje tata. Przyjaciele wkrótce będą musieli stawić czoła okropnościom niemieckiej okupacji, próbując użyć swojej magii, aby uczynić świat choć troszkę lepszym. Rzeczą, która bardzo mi się podoba w “Lalkarzu” jest to, że książka uczy dzieci empatii i odwołuje się do dziecięcej otwartości, wrażliwości i ciekawości. Przecież można żyć w zgodzie z kimś, kto – na przykład – wyznaje inną religię i wzajemnie sobie pomagać, nie tylko w trudnych czasach wojny. I…
-
Książki: “Sobibór. Bunt wobec wyroku”
“Sobibór. Bunt wobec wyroku” to historia nazistowskiego obozu zagłady opowiedziana za pomocą relacji świadków. Tych, którzy przeżyli i tych, którym w drodze do obozu udało się wyrzucić z pociągu swoje ostatnie listy. Książka prowadzi nas przez wszystkie etapy funkcjonowania obozu zagłady w Sobiborze: deportację, drogę i przebycie do miejsca zagłady, śmierć w komorach gazowych i egzekucjach, ale także przez mieszające się ze śmiercią życie – życie żydowskich więźniów, kobiet i mężczyzn, których praca była niezbędna dla funkcjonowania załogi SS i całego obozu – dodam, że ich status był nieco inny, niż status więźniów obozów koncentracyjnych (przypomnę, że Auschwitz i Sobibór to administracyjnie zupełnie różne instytucje). Ostatnie rozdziały poświęcone są planom…
-
Książki: “Eichmann. Jego życie i zbrodnie”
Zaczęło się od tego, że w czasie studiów magisterskich musiałam napisać na zaliczenie z jednego z przedmiotów esej (nic niezwykłego na studiach). Jako temat wybrałam proces Adolfa Eichmanna i cały kontekst, który temu towarzyszył (w tym i rolę Eichmanna w niemieckiej machinie ludobójstwa). I przy tej okazji natrafiłam na pewną niesamowitą książkę – “Eichmann. Jego życie i zbrodnie”, której autorem jest, lub niestety był, znany historyk David Cesarani. Działalność RSHA raczej nie stanowi dla mnie tajemnicy, ale biografia Eichmanna naprawdę mnie zaskoczyła i wręcz wprawiła w zakłopotanie. Bo o ile nazistowskie zbrodnie i ich tło to raczej znane fakty, tak nie zawsze wiemy o otaczających je kulisach. I właśnie o…
-
Książki: “Drugie pokolenie. Czego nie powiedziałem mojemu ojcu”
Wielu ludzi słysząc słowo „komiks” widzi jedynie Myszkę Miki albo Marvela, siłą rzeczy więc ta forma powszechnie kojarzy się z czymś infantylnym bądź jakimiś fantastycznymi historiami. Nic bardziej mylnego. To potężne medium, dzięki któremu można opowiadać naprawdę różne historie, w każdym możliwym stylu graficznym – i takie dla dzieci, i takie o nieistniejących herosach… i takie, które zdarzyły się naprawdę, w które autor wkłada całego siebie. Ten komiks – „Drugie pokolenie. Czego nie powiedziałem mojemu ojcu” to przykład takiej właśnie historii. Michel Kichka jest synem ocalałego z Zagłady. Wojenne i obozowe traumy ojca towarzyszyły Michelowi przez całe życie – dorastał w ich cieniu (on i jego rodzeństwo) i żeby jakoś…
-
Książki: “Słowa z piekieł rodem. Lagerszpracha”
“Słowa z piekieł rodem. Lagerszpracha”. Przed Wami książka Danuty Wesołowskiej poświęcona… no właśnie, każda z osób czytających obozowe wspomnienia – ale te autentyczne, a nie holo-polo, zna doskonale określenie “Lagerszpracha”. Każdy lepiej obeznany w literaturze obozowej czytelnik zna też definicję – to, mówiąc najprościej, specyficzne określenia, słowa i zwroty tworzące coś w rodzaju gwary. Czyli języka jakim posługiwali się więźniowie nazistowskich obozów koncentracyjnych. D. Wesołowska podjęła się próby opisania i wyjaśnienia tego zjawiska w kontekście nie tylko codzienności niemieckiego obozu koncentracyjnego, ale też ogólnie – w kontekście całości systemu totalitarnego, w ramach którego te obozy funkcjonowały. To typowo naukowa książka. Autorka opisuje konkretne słowa czy wyrażenia, bada ich etymologię, kontekst…
-
Książki: “Raporty uciekinierów z KL Auschwitz”
Dziś chciałam zaprezentować wam jeden z numerów specjalnych “Zeszytów Oświęcimskich” (nr IV), czyli “Raporty uciekinierów z KL Auschwitz”. Książka, wydana w 1991 roku, zawiera relacje pięciu więźniów, którym udało się zbiec z obozu – Jerzego Tabeau, Alfreda Wetzlera i Rudolfa Vrby oraz Czeława Mordowicza i Arnosta Rosina. Celem złożonych przez uciekinierów relacji i raportów było poinformowanie tzw. wolnego świata o zbrodniach, jakich dopuszczali się Niemcy w obozach koncentracyjnych i obozach zagłady na okupowanych ziemiach Polski. Pierwszą część książki stanowi rozbudowany wstęp – rys historyczny, kolejna to “właściwe” raporty, na końcu znajdują się natomiast aneksy, tak aby każdy kto sięgnie po tę publikację wyniósł z jej lektury jak najwięcej. Raporty będą…
-
Książki: “Góra śmierci. Poligon SS i hitlerowski obóz pracy w Pustkowie”
„Góra Śmierci” to opracowanie autorstwa Agnieszki Kruszyńskiej-Idzior dotyczące mało znanego rozdziału w historii drugiej wojny światowej. Hitlerowskie ludobójstwo to nie tylko duże obozy koncentracyjne czy ośrodki natychmiastowej zagłady, o których istnieniu wie praktycznie każdy – a przynajmniej w Polsce. To także inne, małe i często już zapomniane obozy – tak jak Pustków. Moje główne, jak to się mądrze nazywa, zainteresowania badawcze to historia KL Auschwitz-Birkenau i na tym temacie głównie się skupiam. O miejscach takich, jak Pustków jak dotąd miałam nikłe pojęcie, więc tym ciekawsza była dla mnie lektura „Góry Śmierci”. Autorka skrupulatnie zebrała mnóstwo ciekawych materiałów, dotarła do licznych źródeł i zeznań; ogrom jej pracy i starań widać od…
-
Książki: “Płakaliśmy bez łez”
Zacznę od dość osobistego wstępu. Gdyby ktoś zapytał o najważniejszą książkę mojego życia… to będzie właśnie ta książka, “Płakaliśmy bez łez”. Kupiłam ją jeszcze będą uczniakiem podczas którejśtam wyprawy do Muzeum Auschwitz, przeleżała swoje na półce i niecały rok przed maturą, w kwietniu 2004 roku, postanowiłam tę książkę w końcu przeczytać. Nudne lekcje “umilała” mi literatura obozowa i mimo fatalnego stanu psychicznego oraz aktywnych objawów psychotycznych dużo wtedy czytałam. Wcześniej temat Sonderkommando niezbyt mnie interesował, w przeciwieństwie do wspomnień i relacji opisujących codzienność więźniów KL Auschwitz. Czytając takie wspomnienia łatwo można zauważyć, że byli więźniowie do współwięźniów z Sonderkommando odnoszą się z reguły niechętnie. Od drobnych pejoratywów po oskarżenia naprawdę…
